Legalizacja urządzenia wodnego – kiedy i jak to przeprowadzić

Właściciel urządzenia wodnego może dobrowolnie złożyć wniosek o legalizację urządzenia wodnego (zazwyczaj do starosty, w nielicznych przypadkach do marszałka województwa lub dyrektora regionalnego urzędu gospodarki wodnej) już po tym, jak zostało wybudowane. Wniosek można złożyć również wtedy, gdy:

• toczy się postępowanie o likwidację nielegalnie wykonanego urządzenia wodnego;
• organ nadzoru budowlanego odmówił udzielenia zgody na użytkowanie obiektu, ponieważ podmiot nie miał pozwolenia wodnoprawnego w przedmiotowym zakresie.

W praktyce legalizacji wymagają już zrealizowane i eksploatowane urządzenia wodne, tj. pomosty, stawy rybne, wyloty kanalizacyjne, które z punktu widzenia przepisów prawa budowlanego wymagają jedynie zgłoszenia do organu architektonicznego lub np. w przypadku studni, które aktualnie nie wymagają nawet zgłoszenia. W takiej sytuacji często zdarza się, że inwestorowi czy projektantowi „umyka” obowiązek uzyskania pozwolenia wodnoprawnego w przedmiotowym zakresie.

Do wniosku trzeba dołączyć takie same dokumenty jak do wniosku o wydanie pozwolenia wodnoprawnego, czyli:

• operat wodno prawny, ale opracowany na bazie przeprowadzonej inwentaryzacji istniejącego już urządzenia wodnego lub zaktualizowany, powykonawczy projekt urządzenia wodnego, spełniający wymagania jak dla operatu wodnoprawnego,
• decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego lub decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu lub wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,
• opis prowadzenia działalności z wykorzystaniem urządzenia wodnego, w języku nietechnicznym.

Operat wodnoprawny musi spełniać wymagania formalne zarówno dla części opisowej i graficznej. Istotną kwestią merytoryczną, na którą organ z pewnością zwróci uwagę, jest uwzględnienie zasady zrównoważonego rozwoju w aspekcie zachowania:

• dobrego stanu wód,
• biocenoz charakterystycznych dla danych wód,
• istniejącej rzeźby terenu,
• biologicznych stosunków w środowisku wodnym lub na terenach podmokłych.  

Organ, do którego składamy wniosek, ma 30 dni na jego rozpatrzenie. Postępowanie administracyjne w sprawie legalizacji urządzenia wodnego przebiega analogicznie jak w przypadku ubiegania się o pozwolenie wodnoprawne. Po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku organ wyda decyzję administracyjną o legalizacji urządzenia wodnego, a także postanowienie o wysokości opłaty legalizacyjnej w kwocie 2.170 zł, która stanowi 10-krotność aktualnej opłaty skarbowej za wydanie pozwolenia wodno prawnego, tj. 217 zł.

Jeżeli wniosek zostanie rozpatrzony negatywnie i organ odmówi zalegalizowania urządzenia wodnego, właściciela urządzenia wodnego będzie musiał je zlikwidować. W decyzji nakazującej likwidację będzie podany termin wykonania przedmiotowego obowiązku oraz konkretne warunki dotyczące fizycznej rozbiórki obiektu. Podobnie sprawa wygląda w sytuacji, kiedy właściciel urządzenia w ogóle nie wystąpił z wnioskiem o jego legalizację. Wtedy decyzja administracyjna odnośnie likwidacji urządzenia wodnego wydana zostanie nie na wniosek strony – w tym przypadku właściciela urządzenia, ale „z urzędu”.

Osoba odpowiedzialna za wybudowanie urządzenia wodnego bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego dopuszcza się wykroczenia, co może skutkować karą aresztu, ograniczenia wolności lub grzywny, zgodnie z art. 192 ust. 1 ustawy prawo wodne.