11224c2bbecfb9346a66078897f71d7f2d0e9850-medium

Jeżeli urządzenie wodne zostało wybudowane bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego (czyli nielegalnie), nie oznacza to, że trzeba je koniecznie usunąć. Można tę sytuację jeszcze uratować. Jak?

Właściciel urządzenia wodnego może dobrowolnie złożyć wniosek o legalizację urządzenia wodnego (zazwyczaj do starosty, w nielicznych przypadkach do marszałka województwa lub dyrektora regionalnego urzędu gospodarki wodnej) już po tym, jak zostało wybudowane. Wniosek można złożyć również wtedy, gdy:

toczy się postępowanie o likwidację nielegalnie wykonanego urządzenia wodnego;
organ nadzoru budowlanego odmówił udzielenia zgody na użytkowanie obiektu, ponieważ podmiot nie miał pozwolenia wodnoprawnego w przedmiotowym zakresie.

W praktyce legalizacji wymagają już zrealizowane i eksploatowane urządzenia wodne, tj. pomosty, stawy rybne, wyloty kanalizacyjne, które z punktu widzenia przepisów prawa budowlanego wymagają jedynie zgłoszenia do organu architektonicznego lub np. w przypadku studni, które aktualnie nie wymagają nawet zgłoszenia. W takiej sytuacji często zdarza się, że inwestorowi czy projektantowi „umyka” obowiązek uzyskania pozwolenia wodnoprawnego w przedmiotowym zakresie.

Legalizacji urządzenia wodnego może dokonać tylko jego właściciel. Dlatego też, składając wniosek musi udokumentować prawo własności do urządzenia wodnego czy też do terenu, na którym się ono znajduje.

Do wniosku trzeba dołączyć takie same dokumenty jak do wniosku o wydanie pozwolenia wodnoprawnego, czyli:

operat wodno prawny, ale opracowany na bazie przeprowadzonej inwentaryzacji istniejącego już urządzenia wodnego lub zaktualizowany, powykonawczy projekt urządzenia wodnego, spełniający wymagania jak dla operatu wodnoprawnego,
decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego lub decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu lub wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,
opis prowadzenia działalności z wykorzystaniem urządzenia wodnego, w języku nietechnicznym.

Operat wodnoprawny musi spełniać wymagania formalne zarówno dla części opisowej i graficznej. Istotną kwestią merytoryczną, na którą organ z pewnością zwróci uwagę, jest uwzględnienie zasady zrównoważonego rozwoju w aspekcie zachowania:

dobrego stanu wód,
biocenoz charakterystycznych dla danych wód,
istniejącej rzeźby terenu,
biologicznych stosunków w środowisku wodnym lub na terenach podmokłych.

Organ, do którego składamy wniosek, ma 30 dni na jego rozpatrzenie. Postępowanie administracyjne w sprawie legalizacji urządzenia wodnego przebiega analogicznie jak w przypadku ubiegania się o pozwolenie wodnoprawne. Po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku organ wyda decyzję administracyjną o legalizacji urządzenia wodnego, a także postanowienie o wysokości opłaty legalizacyjnej w kwocie 2.170 zł, która stanowi 10-krotność aktualnej opłaty skarbowej za wydanie pozwolenia wodno prawnego, tj. 217 zł.

Jeżeli wniosek zostanie rozpatrzony negatywnie i organ odmówi zalegalizowania urządzenia wodnego, właściciela urządzenia wodnego będzie musiał je zlikwidować. W decyzji nakazującej likwidację będzie podany termin wykonania przedmiotowego obowiązku oraz konkretne warunki dotyczące fizycznej rozbiórki obiektu. Podobnie sprawa wygląda w sytuacji, kiedy właściciel urządzenia w ogóle nie wystąpił z wnioskiem o jego legalizację. Wtedy decyzja administracyjna odnośnie likwidacji urządzenia wodnego wydana zostanie nie na wniosek strony – w tym przypadku właściciela urządzenia, ale „z urzędu”.

Osoba odpowiedzialna za wybudowanie urządzenia wodnego bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego dopuszcza się wykroczenia, co może skutkować karą aresztu, ograniczenia wolności lub grzywny, zgodnie z art. 192 ust. 1 ustawy prawo wodne.

Może się okazać, że wykonawca urządzenia wodnego dopuścił się także „samowoli budowlanej” i nie dopełnił obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę czy zgłoszenia w świetle przepisów prawa budowlanego. Procedurę legalizacyjną danego obiektu prowadzi Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego, ale jest to proces złożony i kosztowny.

Pojęcie urządzenia wodnego definiuje ustawa Prawo Wodne w art. 9 pkt 19 jako urządzenie służące do kształtowania zasobów wodnych oraz korzystania z nich. Do urządzeń wodnych zaliczają się m.in.: