Raport do KOBiZE – obowiązek czy dobra wola?

Zgodnie z przepisami ustawy z 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji podmioty korzystające ze środowiska muszą do 28 lutego złożyć raport do bazy prowadzonej przez Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE). Ustawa nie mówi o tym, że składanie raportu jest dobrowolne.

Podmiotami korzystającymi ze środowiska są:

1. przedsiębiorcy oraz przedsiębiorcy zagraniczni,

2. osoby prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu lub hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego,

3. jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami,

4. osoby fizyczne niebędące podmiotami, o których mowa pkt a, korzystające ze środowiska w zakresie, w jakim korzystanie ze środowiska wymaga pozwolenia (osoba fizyczna niebędąca przedsiębiorcą sporządza i wprowadza raport, jeżeli korzystanie ze środowiska powodujące emisje wymaga pozwolenia zintegrowanego albo pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza).

Jeśli obowiązek sporządzenia i wprowadzenia raportu jest związany z eksploatacją instalacji, podmiotem obowiązanym do sporządzenia i wprowadzenia raportu jest prowadzący instalację.

Wymóg składania raportów do KOBiZE obowiązuje od 2010 roku. Wątpliwości (również wątpliwości urzędów) co do tego, czy jest to obowiązek czy tylko dobra wola przedsiębiorcy, mogły wzbudzić zmieniające się w poprzednich latach wytyczne co to tego, kto obligatoryjnie musi składać ten raport i w jakim robić to zakresie.

Przez pierwsze dwa lata (2010 i 2011) obowiązywała wykładnia mówiąca, że do bazy zgodnie z pełną procedurą mają składać raporty tylko zakłady, w których choć jedna instalacja wymagała pozwolenia zintegrowanego lub pozwolenia na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza.

W 2012 roku raport do KOBiZE musiały składać jedynie podmioty władające zakładem/zakładami, przy czym musiały złożyć ten raport także za lata poprzednie (2010 i 2011). Ponadto małe podmioty, które do tej pory składały sprawozdania za lata 2010 i 2011 w formie uproszczonej, musiały złożyć pełny raport za te dwa okresy. Dotyczyło to również małych podmiotów, które nie dopełniły wcześniej tego obowiązku.

Dodatkowo niepewność co do obowiązkowego składania raportu do KOBiZE mogą wzbudzać przepisy ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji, zgodnie z którą od 2019 roku opłata za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza będzie ustalana na podstawie wielkości rocznej rzeczywistej emisji, określonej w raporcie do Krajowej Bazy (wówczas wszystkie podmioty korzystające ze środowiska w tym zakresie taki raport będą musiały złożyć). Być może urząd marszałkowski właśnie na bazie tych wytycznych udzielił Państwu takiej odpowiedzi.

No i ostatnia kwestia – za niezłożenie raportu do KOBiZE nie ma ustawowych kar. Być może to też skłania do podejścia, że raport nie jest obowiązkowy. Brak kar nie oznacza jednak całkowitej bezkarności. WIOŚ w ramach swoich uprawnień może przeprowadzić inspekcję i zobowiązać kontrolowany podmiot do wyeliminowania wskazanych naruszeń np. do wprowadzenia raportu do bazy KOBiZE. W zaleceniach pokontrolnych podawany jest termin, w którym kontrolowany podmiot ma obowiązek poinformowania WIOŚ o zakresie podjętych i zrealizowanych działań służących wyeliminowaniu wskazanych naruszeń . Niezłożenie do WIOŚ informacji w wyznaczonym terminie o zakresie wykonania zarządzeń pokontrolnych podlega karze aresztu, ograniczenia wolności lub grzywny.

Może, więc bardziej racjonalnym jest sprawdzenie, czy prowadzona działalność zobowiązuje do wprowadzenia raportu do KOBiZE i jeśli okaże się że tak, to lepiej wypełnić procedurę związaną ze złożeniem tego raportu w komfortowych warunkach, a nie pod presja czasu i przy zagrożeniu karą.