Wdrożenie EMAS w przedsiębiorstwie – czy warto

System ekozarządzania i audytu EMAS (Eco-Management and Audit Scheme) służy zachęcaniu przedsiębiorstw, instytucji i organizacji do ciągłego doskonalenia efektów działalności środowiskowej. Dzięki systemowi mogą Państwo:

• systematycznie identyfikować aspekty środowiskowe wymagające nadzoru lub poprawy,

• szkolić pracowników, by zwiększyć efektywności podejmowanych działań środowiskowych,

• identyfikować obszary, dla których powinniście opracować, poprawić i podnieść skuteczność systemu zarządzania środowiskowego,

• porównywać się z innymi organizacjami działającymi w tej samej branży

• identyfikować i eliminować niezgodności z wewnętrznymi i zewnętrznymi wymaganiami.

Jeśli jesteście Państwo zainteresowani uzyskaniem rejestracji w krajowym systemie ekozarządzania i audytu (EMAS) powinniście:

• przeprowadzić przegląd środowiskowy,

• sporządzić i opracować deklarację środowiskową,

• poddać się weryfikacji przez niezależnego akredytowanego weryfikatora EMAS, który uzyskał akredytację PCA,

• stworzyć efektywny system zarządzania środowiskowego,

• przeprowadzić wewnętrzny audyt środowiskowy,

• złożyć wniosek o rejestrację wraz z deklaracją środowiskową do GDOŚ.

Wniosek do GDOŚ powinien zawierać:

• wypełniony i podpisany formularz,

• zwalidowaną deklarację środowiskową w wersji elektronicznej lub w postaci wydrukowanego dokumentu,

• podpisane oświadczenie weryfikatora środowiskowego (oryginał).

Ocena formalna polega na sprawdzeniu, czy:

1. wniosek zawiera wszystkie wymagane dokumenty oraz czy jest wypełniony w całości

2. opłata rejestracyjna podana w formularzu rejestracyjnym został wyliczona zgodnie z art. 7 ustawy o EMAS oraz rozporządzeniem o opłacie rejestracyjnej EMAS

3. weryfikator środowiskowy znajduje się w wykazie prowadzonym przez Polskie Centrum Akredytacji oraz czy zakres jego akredytacji jest zgodny zakresem działalności firmy.

Wysokość opłaty rejestracyjnej ustala się w oparciu o średnie zatrudnienie w organizacji w ostatnim kwartale przed złożeniem wniosku o rejestrację:

W przypadku, gdy ocena formalna wniosku o rejestrację wykaże, że nie jest on zgodny z wymaganiami formalnymi, firma zostanie proszona o wprowadzenie stosownych poprawek bądź uzupełnień.

Po pozytywnym zakończeniu oceny formalnej rozpoczyna się ocena merytoryczna wniosku o rejestrację, na którą składają się:

1. sprawdzenie zgodności informacji zawartych w formularzu rejestracyjnym z oświadczeniem weryfikatora oraz z informacjami zawartymi w zwalidowanej deklaracji środowiskowej

2. zweryfikowanie, że brak jest dowodów na naruszenie przez organizację wymagań prawnych dotyczących środowiska

3. sprawdzenie, że zainteresowane strony nie złożyły do Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska skarg lub skargi takie zostały wyjaśnione pozytywnie

4. upewnienie się, na podstawie otrzymanych dowodów i dokumentów, że organizacja spełnia wszystkie wymagania rozporządzenia EMAS oraz że weryfikacja i walidacja zostały dokonane zgodnie z wymaganiami rozporządzenia EMAS.

Przed dokonaniem wpisu firmy do rejestru EMAS Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska zasięga pisemnej opinii organów właściwych ze względu na miejsce korzystania ze środowiska przez organizację, w zakresie spełnienia przez nią wymagań prawnych dotyczących środowiska.

Opinia może zostać wydana przez:

• wójta, burmistrza albo prezydenta miasta,

• starostę,

• marszałka województwa,

• wojewodę,

• regionalnego dyrektora ochrony środowiska,

• organy Inspekcji Ochrony Środowiska,

• organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej,

• Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego.

Gdyby ocena merytoryczna wniosku o rejestrację okazałą się niezgodna z wymaganiami rozporządzenia EMAS lub wynikłyby rozbieżności w zakresie przedstawionych informacji w dokumentacji, firma zostanie poinformowana o nich i poproszona o przedstawienie wyjaśnień lub uzupełnień.

Dopiero po pozytywnym zakończeniu oceny merytorycznej organizacja otrzymuje informację o wysokości należnej opłaty rejestracyjnej wraz z prośbą o jej uiszczenie.

Rejestr EMAS zawiera następujące dane:

1. numer w rejestrze EMAS, składający się z oznaczenia ”PL”, spacji, oznaczenia województwa, poziomej kreski, trzycyfrowego numeru porządkowego właściwego dla województwa, w którym mieści się siedziba organizacji oraz liczby porządkowej rejestru EMAS,

2. nazwę organizacji oraz oznaczenie jej siedziby i adresu,

3. datę rejestracji organizacji w rejestrze EMAS,

4. datę weryfikacji i walidacji,

5. uwagi dotyczące zawieszenia rejestracji organizacji w rejestrze EMAS,

6. uwagi dotyczące wykreślenia organizacji z rejestru EMAS,

7. deklarację środowiskową organizacji i jej aktualizacje.

System EMAS jest kierowany do wszystkich przedsiębiorstw i organizacji zainteresowanych wdrażaniem rozwiązań z zakresu ochrony środowiska. Rejestracja firmy w systemie EMAS umożliwia:

1. możliwość zrównoważonego zarządzania zasobami (optymalizacja zużycia zasobów i energii w związku z systematycznym zmniejszaniem negatywnego wpływu na środowisko. Największe oszczędności firmy identyfikują w takich obszarach jak:

   • gospodarka odpadami,

   • gospodarka wodnościekowa,

   • zużycie energii czy

   • emisja gazów i pyłów do powietrza – np. zmniejszenie opłat gospodarcze korzystanie ze środowiska czy w związku z wywozem odpadów),

2. zgodność z prawem:

   • stała zgodność z wymaganiami prawnymi ochrony środowiska,

   • uporządkowanie wszystkich obowiązków w tym zakresie,

   • minimalizacja ryzyka nałożenia kar za nieprzestrzeganie prawa ochrony środowiska np. w trakcie kontroli WIOŚ,

3. przewagę konkurencyjną:

   • poprawa wizerunku firmy,

   • preferencje w przetargach, w których obowiązują kryteria ochrony środowiska,

4. zaangażowanie pracowników (integracja pracowników wokół celu, jakim jest poprawa stanu środowiska oraz zrównoważony rozwój),

5. wiarygodność i zaufanie:

   • pozytywna relacja firmy z jej interesariuszami,

   • otwarty dialog ze społeczeństwem oraz innymi zainteresowanymi stronami, klientami,

   • przejrzystość firmy.