Przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne nie będą już mogły odmówić wydania zgody na wprowadzanie ścieków

Żeby zakład przemysłowy mógł wprowadzać do cudzych urządzeń kanalizacyjnych ścieki przemysłowe zawierające substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego, musi mieć pozwolenie wodnoprawne. Chodzi tu o ścieki zawierające substancje wskazane w rozporządzeniu Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 28 czerwca 2019 roku w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego, których wprowadzanie w ściekach przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego.  Złożony wniosek o wydanie pozwolenia wodnoprawnego powinien spełniać szereg wymogów wskazanych w art. 407 ust. 2 ustawy z 20 lipca 2017 roku – Prawo wodne. Do tego wnioskodawca musi jeszcze dołączyć zgodę właściciela urządzeń kanalizacyjnych na wprowadzanie do nich ścieków (art. 407 ust. 5 Prawa wodnego).

Zgoda taka jest oświadczeniem woli właściciela urządzeń kanalizacyjnych, która może, ale nie musi być wydana. Co więcej, może być cofnięta. Złożenie skutecznego oświadczenie o cofnięciu udzielonej zgody ma kluczowe znaczenie dla możliwości wydania pozwolenia wodnoprawnego co potwierdził m.in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z 7 lipca 2021 roku (III SA/Gd 118/21). 

Co więcej, taka zgoda nie jest wymagana wyłącznie od właściciela urządzeń kanalizacyjnych, do których ścieki są wprowadzane bezpośrednio przez ich wytwórcę. Art. 407 ust. 5 Prawa wodnego nie przewiduje w swej treści jakiegokolwiek ograniczenia, w szczególności nie przewiduje ograniczenia podmiotowego.

Zdaniem więc np. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie (wyrok z dnia 16 września 2020 roku, IV SA/Wa 232/20) wykładnia językowa prowadzi do stwierdzenia, że chodzi tu o każde urządzenie kanalizacyjne, do którego będą wprowadzone ścieki, objęte pozwoleniem wodnoprawnym. Brak jest zdaniem Sądu powodów, by uznać, że zgoda, o której mowa w art. 407 ust. 5 Prawo wodne, ogranicza się wyłącznie do właścicieli urządzeń, do których bezpośrednio ścieki są wpuszczane, a nie również do właścicieli urządzeń ostatecznie odbierających te ścieki.  To wszystko powoduje, że skompletowanie niezbędnych zgód do wniosku o wydanie pozwolenia wodnoprawnego jest prawdziwą drogą przez mękę, a często droga nie do przebycia.

Ustawa wejdzie w życie z dniem 10 września 2021 roku i zmieni analizowany art. 407 ust. 5 nadając mu następującą treść:  „Do wniosku o wydanie pozwolenia wodnoprawnego na wprowadzanie do urządzeń kanalizacyjnych ścieków przemysłowych zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego, określone w przepisach wydanych na podstawie art. 100 ust. 1, dołącza się zgodę właściciela tych urządzeń lub obowiązującą na dzień złożenia wniosku umowę obejmującą zobowiązanie do odbioru tych ścieków zawartą z właścicielem tych urządzeń”. 

Brzmienie dotychczasowej wersji przepisu powodowało wątpliwości, czy za zgodę może być uznana także umowa zawarta przez wnioskodawcę z właścicielem urządzeń kanalizacyjnych, obejmująca postanowienia w zakresie odbioru ścieków przemysłowych zawierających takie substancje. Zmiana wprowadza możliwość przedstawiania alternatywnie innego dokumentu, tj. umowy z właścicielem urządzeń kanalizacyjnych, w której wyraża on wolę odprowadzenia ścieków wnioskodawcy. Dotychczasowe brzmienie przepisu powodowało, że organy wydające pozwolenie wodnoprawne w powyższym zakresie albo miały wątpliwości, czy wola wyrażona w umowie jest wystarczająca, albo też kwestionowały tak wyrażoną wolę właściciela urządzeń kanalizacyjnych. Wnioskodawca zaś, mimo posiadania ważnej i obowiązującej umowy, musiał uzyskiwać dodatkowe oświadczenie o wyrażeniu zgody na jej realizację.