TEMATYKA

Darmowy dostęp na 48h

Testuj bezpłatnie Portal Ochrony Środowiska przez 48h i zyskaj pełen dostęp do bazy porad i aktualności.

Testuj teraz

karta odpadu

Karta odpadu 13 07 01*

Ropa naftowa jest mieszaniną trzech tysięcy węglowodorów z niewielkim udziałem części mineralnych. Podstawowe węglowodory
wchodzące w skład pięciu głównych grup to: parafi ny, olefi ny, nafteny i węglowodory aromatyczne. Charakterystyka ropy naftowej jest
zależna od rodzaju analizy, którą wykorzystamy. Do najważniejszych należą analizy dające składy:
– frakcyjny (udział różnych frakcji różniących się temperaturą wrzenia),
– chemiczny (udział poszczególnych grup węglowodorów),
– elementarny (udział poszczególnych pierwiastków).
Skład frakcyjny otrzymuje się przez destylację ropy naftowej. W zależności od temperatury wrzenia uzyskuje się następujące frakcje:
– lekka benzyna: 313–433 K,
– ciężka benzyna (ligroina): 433–473 K,
– nafta: 473–590 K,
– olej napędowy: 590–633 K,
– lekki destylat próżniowy: 633–813 K,
– ciężki destylat próżniowy: powyżej 813 K.
Skład chemiczny wyraża udział składników węglowodorowych oraz związków heteroorganicznych w ropie naftowej:
– węglowodory parafi nowe to węglowodory nasycone (CnH2n+2) występujące we wszystkich frakcjach ropy naftowej, przy czym zawartość tych węglowodorów maleje ze wzrostem temperatury wrzenia frakcji,
– węglowodory naftenowe są to nasycone węglowodory cykliczne (CnH2n) o pierścieniowym układzie atomów węgla i wodoru, występują w dużych ilościach w olejach ciężkich,
– węglowodory aromatyczne – z tej grupy węglowodorów w ropie występują głównie benzen, naftalen, antracen i fenantren oraz ich
homologi, przy czym zawartość węglowodorów aromatycznych w większości rop jest znacznie mniejsza niż węglowodorów parafi -
nowych i naftenowych, na przykład 10–15% w benzynach i 30–40% we frakcjach o wyższej temperaturze wrzenia, bywają jednak
złoża, w których ropa ma zawartość węglowodorów aromatycznych 50–70%,
– węglowodory olefi nowe występują w niewielkich ilościach w ropie naftowej, spotykane są raczej w produktach przeróbki ropy, są to
penten, okten itd.,
– związki heteroorganiczne są to związki siarki (merkaptany, siarczki dwusiarczki i inne), azotu (głównie pirydyna i jej pochodne oraz
aminy), tlenu (kwasy karboksylowe i ich estry, fenole, alkohole, ketony), a ponadto aminokwasy, tiazole i inne.

Karta odpadu 16 08 03

Pojedynczy katalizator zawiera co najwyższej kilka gramów platynowców, które są uwięzione w kapilarnej strukturze 
jego zwykle ceramicznego nośnika. Katalizator (konwerter katalityczny) zawiera w swojej budowie substancje chemiczne (katalizatory), które pobudzają zawarte w spalinach substancje do reakcji ze sobą, same się nie zużywając. Masą
czynną w nich jest np. platyna, pallad oraz rod. Odpowiedni dobór substancji katalitycznych powoduje, że w wyniku
takich wymuszonych reakcji powstają związki chemiczne mniej (lub wcale) nieuciążliwe dla środowiska (np. z tlenku
węgla powstaje dwutlenek węgla).
Katalizator składa się z płaszcza ze stali nierdzewnej, izolacji cieplnej oraz nośnika w formie plastra miodu, pokrytego
metalami szlachetnymi, takimi jak platyna, pallad czy rod. Katalizatory trójfunkcyjne zbudowane są z nośników monolitycznych, na których zostały osadzone powłoki zawierające składniki katalitycznie aktywne. Ze względu na materiał,
z którego są wykonane nośniki, katalizatory można podzielić na:
• ceramiczne (z blokiem ceramicznym),
• metalowe (z blokiem metalowym).
Do wytwarzania bloków ceramicznych najczęściej używana jest ceramika kordierytowa 2MgO – -Al2
O3
o składzie
wagowym: 50% SiO2
, 36% AL2
O3
, 14% MgO, zawierająca dodatkowo niewielką ilość składników pomocniczych
w postaci Na2
O, Fe2
O3
, CaO, spełniających funkcje topników i stabilizatorów. Do wyrobu tej ceramiki wykorzystywane
są podstawowe surowce w postac i magnezytu (MgCo3
), tlenku glinowego (Al2
O3
), kwarcu (SiO2
) oraz kaolinu (Al2
O3
-2SiO2-2H20). Bloki metalowe najczęściej wykonuje się ze stali FeCrAl.